|
|
Experimenteel onderzoek naar de successie van paddestoelen op dood hout door H. De Meulder
In 2001 werden de boomstammetjes 10 maal geïnventariseerd: 2/4 - 25/4 - 21/5 - 19/6 - 9/7 - 16/8 - 17/9 - 4/10 - 6/10 en 1/11. Om het onderzoek zo volledig mogelijk te kunnen garanderen, werden zoals steeds ook dit jaar vanaf september wekelijks tussentijdse, oppervlakkige controles uitgevoerd. In totaal konden er in 2001 veertig soorten paddestoelen en één slijmzwam genoteerd worden. Het aantal reducenten dat voordien tijdens de hele successieperiode nog niet opgemerkt werd bedraagt 3; in 2000 bedroeg het aantal nog 54 waarvan 6 nieuwkomers. Het algemeen totaal dat sedert het begin aan het ontbindingsproces deelnam, bedraagt momenteel 197; per klasse zijn dat 51 Zakjeszwammen, 105 Steeltjeszwammen, 1 Jukzwam, 11 Onvolmaakte zwammen en 28 Slijmzwammen.
Bespreking Vocht en temperatuur zijn doorgaans belangrijke factoren voor de mineralisatie van het dode hout. Bij het verteringsproces is het voedselaanbod, dat instaat voor de primaire behoefte en ontwikkeling van de zwamvlokken, onmisbaar en onmiskenbaar. Het aantal paddestoelen dat bij de omzetting van het beschikbaar organisch materiaal in een successieve volgorde voor één of meerdere jaren aanwezig was tijdens het onderzoek, vermindert gestadig; vocht en temperatuur alleen kunnen de paddestoelen niet in meer of mindere mate bekoren. Aan de hand van volgende tabel kan de geleidelijke teruggang van het aantal reducenten gevolgd worden.
Alhoewel de paddestoelen die deelnemen aan de compostering steeds vermindert, konden er in 2001 nog drie soorten als nieuw worden genoteerd. Een eerste nieuwkomer was het Gewoon Vliesje (Athelia epiphylla), dat reeds vanaf mei op de >onderkant van drie houtsoorten werd aangetroffen. Begin oktober werden er op een nog vrij hard stuk wilgenhout, de minuscule vruchtlichamen gevonden van Trematosphaeria pertusa (geen Nederlandse naam). Op Esdoorn tenslotte kon voor de eerste maal Sporoschisma mirabile (geen Ned. Naam) genoteerd worden. De Grijze Suikertrilzwam (Myxarium grilletii), die reeds enkele jaren voordien werd aangetroffen op Populier, kwam deze maal voor op Meidoorn; Deze trilzwamachtige is minder zeldzaam, althans in Vlaanderen, dan dat men in Nederland als ‘uiterst zeldzaam’ laat uitschijnen. Van de Plaatjeszwammen die deel uitmaken van de terminale fase, deden enkele Mycena het nog eens over, zij het dan met minder vruchtlichamen dan de vorige jaren. De Voorjaarsmycena (Mycena abraamsii), die zich reeds vroeg in mei vertoonde, kwam voor op Eik met slechts l exemplaar. Voor de andere vertegenwoordigers van dit geslacht moest gewacht worden tot september/oktober met Helmmycena (M. galericulata) op 4 en Draadmycena (M. filopes) op alle houtsoorten; ook hier waren er slechts weinig vruchtlichamen aanwezig. Naast de reeds genoemde Grijze Suikertrilzwam kon voor de trilzwamachtigen nogmaals de Witte Suikertrilzwam (Stipella dubia) op 3 houtsoorten genoteerd worden tegenover 6 in 2000. Zoals van de tabel kan afgelezen worden, is de vermindering op alle houtsoorten algemeen, zo ook bij de Plaatjesloze zwammen (Aphyllophorales). Alleen Vlier deed het met 9 soorten een stuk beter dan de andere houtsoorten. Toch blijven deze zwammen, die meestal worden aangetroffen op de onderkant van de grondrakende houtresten, met 13 soorten de meerderheid uitmaken van alle aangetroffen ordes, wat ook het geval was in 2000, maar toen kwamen er nog 16 soorten, en in 1999 zelfs nog 20 soorten voor, wat een logisch gevolg betekent in de ontbinding van dood hout. Dit geldt ook voor de plaatjeszwammen waarvan er in 2001 slechts 6 soorten voorkwamen daar waar er in 2000 nog 12 konden opgetekend worden. Het Geweizwammetje. Ook dit jaar waren ze nagenoeg nog op alle houtsoorten aanwezig, vooral op de meest compacte. De toenemende vermolming van het hout zal uiteindelijk ook het einde betekenen van deze "beentjes van Napoleon’. Naast de vermossing, die reeds enkele jaren het dode hout koloniseert, is het nu ook de beurt aan boomzaailingen en varens die zich op de vochtige molmlaag thuis voelen. Op de strooisellaag, die gevormd wordt door het uiteenvallen van het hout en verspreid voorkomt onder en rond de overgebleven houtresten, zijn het de hogere planten, met vooral Kleine veldkers (Cardamine hirsuta), die hier dominerend aanwezig zijn en die ook op de zachte houtvezels van enkele houtsoorten een geschikte groeiplaats vinden. Trouwens is het op deze strooisellaag dat we de grondbewonende paddestoelen kunnen verwachten.
Besluit Wat heeft de resterende, verbrokkelende biomassa nog te bieden ? Welke paddestoelen stellen er nog belang
in? Zijn er bij de finalisten, na 12 jaar, nog liefhebbers voor de overgebleven kruimels van de eens zo rijk
gedekte tafel? We gaan afwachten, tot volgend jaar. |
